Wonen

De provincie Noord-Holland is met bijna 2,9 miljoen inwoners een drukke maar ook onevenwichtig ingerichte provincie. De Metropoolregio Amsterdam (MRA) heeft een dominante positie. Het is dan ook een uiterst belangrijke, economisch en cultureel florerende regio met een magneetwerking vanuit de hele wereld. Hier wonen 75% van de Noord-Hollanders. De MRA heeft een eigen bestuur naast het provinciebestuur en weet de eigen belangen goed op de kaart te zetten. De noordelijke helft van de provincie is politiek minder prominent aanwezig maar floreert eveneens dankzij een breed scala aan MKB-bedrijven en grote betrokkenheid van inwoners bij hun lokale omgeving. Jongeren willen hier vaak blijven wonen en in toenemende mate trekt de noordkant inwoners vanuit de MRA. In de noordelijke helft wonen 25% van de Noord-Hollanders. Het tekort aan woningen is in de hele provincie schrikbarend en was een hoofdthema in de vorige verkiezingscampagne.

Het huidige beleid

De provinciale omgevingsverordening bepaalt waar woningen gebouwd mogen worden – gemeenten bepalen welk soort woningen. In de afgelopen periode zijn de regels voor woningbouw aangescherpt. Veel gebieden waar gemeenten willen bouwen, zijn nu aangemerkt als Bijzonder Provinciaal Landschap (BPL). Hierdoor zijn veel plaatsen, bijvoorbeeld Wijdemeren, Bergen, Stompetoren en Medemblik, beperkt in hun mogelijkheden, hoewel de verkiezingsbelofte van de coalitiepartijen was meer huizen te bouwen. Het aloude idee om alleen binnenstedelijk te bouwen is strak gehanteerd. In de noordkant van de provincie zien we dat steden als Alkmaar-Heerhugowaard en Hoorn nog worden aangemoedigd te bouwen maar dat de provincie het voor dorpen buitengewoon moeilijk maakt. Hun weilanden zijn de tuin van de MRA geworden waarover dorpsbewoners steeds minder te zeggen hebben. Door gebrek aan woningen trekken jongeren weg naar de steden. Dit heeft consequenties voor de sociale cohesie in dorpen en voor voorzieningen. Steden moeten steeds meer ‘verdichten’, elke nog vrije plek wordt volgebouwd, er blijft steeds minder ruimte over om te leven. Vreemd genoeg zijn daarbij de regels voor windmolens op land juist versoepeld. Er zijn nu plannen voor windmolens, bijvoorbeeld bij Amsterdam, die verdere woningbouw gaan verhinderen. En plannen om belastinggeld te investeren in grondaankopen om zo de woningbouw op ingewikkelde locaties los te trekken.

Bovendien ging woningbouw de afgelopen jaren te weinig gepaard met mobiliteitsoplossingen. De provincie wil autogebruik ontmoedigen door parkeren onmogelijk te maken. Dit staat haaks op de trend dat er nog steeds meer auto’s bijkomen in de provincie en dat burgers zelf vaak aangeven dat ze gewoon graag een parkeerplek dichtbij willen. In de huidige schaarste zijn er altijd kopers voor een huis te vinden, want iets hebben is beter dan niets hebben. Na verloop van tijd echter zal er bij een substantieel aantal bewoners of hun opgroeiende kinderen de wens voor een auto ontstaan. En dan gaan die auto’s neergezet worden – lees: overlast geven – in de woonwijken of bedrijventerreinen elders. Zo creëert het huidige beleid de problemen van de toekomst.

Onze inzet

• Minder regels en hoogdravende visies, meer realisatie van woningen. Versoepel met spoed de regels waar gebouwd mag worden, bij dorpen en linten kan meer. In de steden mogen er bomen en andere bewonersvriendelijke elementen bij, in de dorpen mag er best een weilandje minder. Ook in recreatiewoningen mag gewoond worden.
• Geen provinciale extra regels als kop op landelijk beleid voor betaalbaarheid, duurzaamheid en soorten woningen.
• N-NH. wil met gemeenten kijken naar mogelijkheden om belangstellenden voor een woning in hun gemeente te vragen naar sociale en economische binding (eventueel als tijdelijke maatregel in de huidige hoge woningnood).
• Uit onderzoek blijkt dat 75% van de senioren zelfstandig woont, waarvan 80% in een koopwoning. 25% wil wel verhuizen naar een levensloopbestendige en liefst ook kleinere woning, 25% heeft interesse in een zorgwoning en 20% voelt wel voor een vernieuwende woonvorm. Gelijkvloers heeft de grote voorkeur. Ruim 90% verwacht dat het vinden van de gewenste woning lastig zal zijn. Men vreest lange wachttijden maar ook financiële problemen en dan met name hogere huur/koopprijzen. N-NH. wil serieus werk maken van facilitering van doorstroom. Zo komen er veel woningen vrij voor woningzoekenden zoals gezinnen, die hun (te) kleine behuizing weer kunnen doorgeven aan jongeren.
• Vitale voorzieningen in dorpskernen zijn vooral de huisarts en fysiotherapeut, supermarkt, apotheek, pinautomaat, bushalte, buurthuis en bankjes. N-NH. wil dat deze voorzieningen onderdeel zijn van de provinciale stimuleringsregelingen voor dorpskernen en vitale winkelcentra.
• Geen provinciale grondaankopen voor wonen, niet bemoeien met binnengemeentelijke processen, geen risicogeld inzetten van belastingcenten. Verruim gewoon de regels.
• Geef volop ruimte aan de noordkant van de provincie, waar de gemeenten 60.000 huizen willen én kunnen bouwen. De noordkant is niet de tuin van de MRA maar een autonoom bloeiende regio met veel ontwikkelingscapaciteit.
• Veel woningen bijbouwen – ook in de MRA – is belangrijk maar mag niet ten koste van de werkgelegenheid en gezondheid in de toekomst. Daarom is verdere woningbouw in de havens niet wenselijk. De Houtrakpolder, van oudsher bestemd als plaats waar de haven dan weer kan uitbreiden, hoeft dan niet uitgegraven te worden. De oostkant van Amsterdam is een goede ontwikkellocatie voor woningen.
• In Wijdemeren en Hilversum speelt de kwestie van vliegveld Hilversum, het enige regionale vliegveld dat er nog is in Midden-Nederland. Omdat de provincie de gemeente Wijdemeren grotendeels verbiedt om te bouwen door een groot deel van de omgeving tot ‘bijzonder provinciaal landschap’ te bestempelen, ziet Wijdemeren zich genoodzaakt te kijken naar het land naast het vliegveld – maar dan moet het vliegveld weg. Dat functies elkaar verdringen komt dus mede door provinciaal beleid. Wijdemeren mag ruimte krijgen om te bouwen op de oorspronkelijk bedoelde plek en de belangrijke functie van vliegveld Hilversum blijft gehandhaafd.
• N-NH. wil geen windmolens op land omdat dit tot allerlei vormen van overlast voor burgers en vogels leidt. Naast wind op zee, zonnepanelen via dubbel ruimtegebruik en (geïmporteerde) waterstof kan de energietransitie in Noord-Holland mede vorm krijgen door een (kleine) kerncentrale. Ook het onderzoek naar het gebruik van aardwarmte juicht N-NH. toe.